Daniel Wayenberg & Bob Beamon

Deze maand werd hij tachtig jaar: pianist Daniel Wayenberg. Momenteel maakt hij een uitgebreide jubileumtournee door het land, die hem zondag naar de Stadsschouwburg Middelburg brengt.

Mede dankzij zijn biograaf, Ben Daeter uit Middelburg, kon ik Wayenberg vorige week interviewen op kasteel Oudegein, waar hij zo'n twee maanden logeert.

Eerlijk is eerlijk: vooraf wist ik niet zo heel veel van Wayenberg. Het boek van Daeter - een aangepast en geactualiseerde versie verschijnt begin volgend jaar - deed me pas goed beseffen wat voor een grootheid Wayenberg is. Altijd geleefd voor de muziek, podiumdebuut op zijn zevende, eind jaren veertig vliegtuigcrash overleefd, over de hele wereld concerten gegeven en nog altijd onverminderd actief en gedreven.

Wayenberg speelde op zijn tijdelijke residentie aanvankelijk de rol van mopperkont. Het concert van de vorige avond, in IJsselstein, was - als we hem moesten geloven - een ware catastrofe geweest. Hij had gefaald en dat had nooit mogen gebeuren. Het schijnt een bekende act van hem te zijn, een uiting van al dan niet valse bescheidenheid. Waarschijnlijk was het juist een excellent recital.

Tegelijkertijd illustreert het dat hij meer dan zijn 'kunstje' doet. Hij wil nog steeds beter worden, zichzelf overtreffen. Hij trok een vergelijking met atleet Bob Beamon, die in 1968 eenmalig ver boven zichzelf (en de rest) uitsteeg. Naar zo'n moment blijft hij nog steeds streven.

Mooi, markant figuur, die Wayenberg

Het interview staat komende donderdag in de PZC.

Een dag voor onze afspraak was de pianist te gast bij Omroep Max (vanaf ongeveer 8.00):

Instant-klassiekers van Moss

De releasyparty van het nieuwe album van Moss in De Melkweg was gisteren dankzij een livestream ook van afstand te volgen. Mijn indruk: live is Moss zeker zo goed als op de plaat.
En dat wil wat zeggen, want Never Be Scared/Don't Be A Hero, de tweede cd van Moss na The Long Way Back (2007), brengt heel wat teweeg: juichende recensies, een ware buzz onder muziekliefhebbers. Dat is een mooie erkenning voor de Zeeuwse frontman Marien Dorleijn, die al sinds eind jaren negentig blijk geeft van bijzondere muzikale kwaliteiten, eerst onder de naam Nimbus (winnaar Zeeuwse Belofte 1999) en sinds 2003 als Moss.

The Long Way Back was al een mooi debuut. Fraaie, meerstemmige nummers, met echo's uit de verre pophistorie, met vooral Beatles als onmiskenbaar referentiepunt. Never Be Scared... is echter een grote stap voorwaarts. Moss, Dorleijn vooral, klinkt veel onbeschroomder. De bijna fluisterzang en de singer-songwriteraanpak van enkele jaren geleden hebben plaats gemaakt voor voluit zingen en een duidelijk bandgeluid. Er zijn meer eigentijdse invloeden herkenbaar. De associatie met Fleet Foxes is bijvoorbeeld bijna onontkoombaar, maar ook bands zoals Animal Collective en Grizzly Bear hebben hun sporen nagelaten.

Maar vooral is Never Be Scared... een heerlijke, uiterst sfeerrijke (hallucinerend bijna) plaat. De eerste single I Like The Chemistry is al veelzeggend: tijdloze melodie, uitgebalanceerde samenzang, bijna een instant-klassieker. Het album staat er vol mee. Luister bijvoorbeeld eens naar The Comfort of I Apologise (Dear Simon). Of naar Silent Hill, dat gisteravond in een versie van acht minuten de climax van het optreden vormde.

Moss zal ongetwijfeld terugkeren in veel eindejaarslijstjes van veel popvolgers. In elk geval in die van mij.

Moss treedt op 9 januari op in De Spot in Middelburg.

Johnny Beerens, bezeten eigenheimer

Een boek, een film en ook nog een dubbelexpositie op komst. Beeldend kunstenaar Johnny Beerens (Oostburg, 1966) wordt de komende tijd ruimschoots geëerd.
En volkomen terecht. Want Beerens is een van de belangrijkste en markantste beeldend kunstenaars in Zeeland. Van zijn werk - en van zijn gedrevenheid - ben ik telkens weer onder de indruk.

Wat precies de aanleiding is voor het eerbetoon, behalve dan de grote waarde van Beerens en zijn werk, is me niet duidelijk. En eigenlijk doet dat er niet toe. De Stichting Johan Hendrik van Dale heeft in elk geval het initiatief genomen tot het 'Beerens-project', zoals het wordt genoemd. Vanmiddag werd in het Belfort in Sluis een monografie over Beerens - veel foto's, tekst van Lo van Driel - gepresenteerd. Vanavond was bij Omroep Zeeland de documentaire Op de grens van land en zee van Rebecca van Wittene over hem te zien en in april 2010 volgen exposities in het Marie Tak van Poortvliet Museum in Domburg en de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg.

Het boek is prachtig en de documentaire zorgt voor een mooie twee-eenheid. Wat me telkens weer treft is de gedrevenheid van Beerens, die altijd bezig is met zijn werk en in de film 'een bezeten kunstenaar' wordt genoemd, en daarnaast volledig zijn eigen weg gaat ('ik ben een eigenheimer'). De laatste jaren maakt hij - hoe arbeidsintensief ook - ook zijn eigen papier, dat hij vermengt met allerlei materialen om het de juiste textuur en uitstraling te geven. Het papier is niet slechts de drager, maar een wezenlijk onderdeel van het beeld geworden.

,,Ik stel mezelf voor de opgave om schilderkunstig dingen te onderzoeken", zegt hij over zijn werkwijze. Die 'dingen' zijn dan vooral 'oerbeelden met een blijvende waarde', zoals basaltblokken, graanvelden, paalhoofden. Ogenschijnlijk saaie onderwerpen, maar in een schilderij van Beerens is altijd zoveel te zien, dat je er nooit op uitgekeken raakt.

Deense kunst in Middelburg

Weer een hausse aan nieuwe exposities in Middelburg. De belangwekkendste zijn die in het Zeeuws Museum en De Vleeshal, beide van Deense kunstcollectieven.
In opdracht van het Zeeuws Museum is Superflex, een trio uit Kopenhagen, aan de slag gegaan en heeft onderzoek gedaan naar 'de historie en identiteit van Zeeland'. De Denen richtten zich op het roemruchte VOC-verleden en dan met name op de kostbare lading die drie Zeeuwse schepen in 1602 buitmaakten op het Portugese schip San Jago.

De relatie met wat in het museum is te zien, nogal wat denkstappen. Superflex heeft in Vietnam een driedelige tv-serie gefilmd (die daar ook is uitgezonden) waarin een Chinese vaas van kraakporselein die - volgens de toelichting - 'afkomstig zou kunnen zijn van de lading van de San Jago', een voorname rol heeft. De film is in het museum te zien en de vaas wordt samen met enkele andere objecten uit de collectie van het museum en decorstukken in de ruimte ernaast getoond. Het geheel moet worden gezien als een installatie, Porcelain Pirates getiteld.

Het komt nogal geforceerd over: waarom moest er nu een tv-serie worden gemaakt? En wie gaat in een museum naar een driedelige serie kijken? De link naar de moderne piraterij is helder, maar voor de rest wordt de museumbezoeker helaas weinig geprikkeld. En daar gaat het toch om.

In De Vleeshal hebben de Deense kunstenaars Nina Beier en Marie Lund hun eerste tentoonstelling in Nederland. Ook zij vragen veel inlevings- en interpretatievermogen van de bezoeker, die aanvankelijk weinig chocola kan maken van de verschillende elementen die samen The Object Lessons vormen.

Het werk van Beier en Lund gaat over kijken en interpreteren en heeft een onvoltooid, dynamisch karakter. Het is werk in uitvoering. Posters vervagen door het zonlicht, het enorme 'schilderij' achterin hangt te drogen en verandert van kleur, een muur van allerlei soorten stenen breekt in stukken zodra die wordt verplaatst en een beeldhouwer hakt gedurende de looptijd een maquette van de tentoonstelling in steen uit - om maar een paar voorbeelden te noemen.

Curieus is de rol van de suppoost. Die heeft een strikte opdracht van het kunstenaarsduo meegekregen. ,,When alone in the exhibition space the gallery attendant will sing all the songs he/she can think of that employ the word T." Niemand zal weten of dat ook echt gebeurt.

Patrick Le Duc overtuigt

Zijn debuutalbum is nog in de maak - begin 2010 moet Square Moods uitkomen - maar de Goese singer-songwriter Patrick Le Duc weet nu al naam te maken.

Zijn debuutoptreden gisteravond in De Spot in Middelburg was dan ook drukbezocht, met veel bekenden uit de Zeeuwse popwereld. Toch is het ook weer niet zo verwonderlijk, als je weet dat Paskal Jakobsen en Peter Slager van Bløf, onder de indruk van diens nummers, zich achter hem hebben geschaard en hem helpen bij het opnemen van de plaat. Bovendien heeft Le Duc inmiddels een respectabele band geformeerd, met onder anderen de Vlissingse gitarist Angelo de Rijke, die na zijn congé bij Anouk ook bij Christiaan Hof aan de slag is gegaan.

Het podiumdebuut van Le Duc was dus iets om naar uit te kijken. Le Duc, die eerder als frontman van Sonarphonic opviel door zijn krachtige stem, maakte de verwachtingen behoorlijk waar. Zijn nummers zijn vaak sterk en gevarieerd, met een duidelijke eigen stijl, hoewel de veelheid aan invloeden onmiskenbaar is. Angelo de Rijke is duidelijk op zijn plek in de band, al zou je als luisteraar soms willen dat hij zich af en toe wat meer mag uitleven.

Le Duc, die het optreden solo begon met Sweet Things, speelde twaalf songs: de Radiohead-cover High And Dry en elf eigen nummers. Die beloven veel voor Square Moods.

Vlagvertoon bij opening festival

Het was, gisteravond in het Scheldetheater in Terneuzen, een wat merkwaardige opening van de 21e editie van het Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen.

In plaats van de standaardtoespraken over het belang van cultuur in het algemeen en het onderhavige evenement in het bijzonder gingen de sprekers vooral in op het Zeeuws-Vlaamse ongenoegen, eerder op de dag breed geventileerd in Middelburg, en de verstoorde verhoudingen tussen Nederland en Vlaanderen.

En zo gebeurde het bijvoorbeeld dat - terwijl de genodigden zich nog op het buffet stortten en met hooguit een half oor naar de redevoeringen luisterden - gedeputeerde Harry van Waveren (nota bene uit Goes) ineens met de Zeeuws-Vlaamse vlag stond te zwaaien. Die zou, zei hij in navolging van burgemeester Jan Lonink ('die vlag moet niet door de verkeerde mensen gevoerd worden'), juist een symbool van eenheid moeten zijn in plaats van verdeeldheid:



Luc Carbonez, de Belgische ambassadeur in Nederland die het festival officieel mocht openen, benadrukte dat hij - ondanks de Westerschelde-perikelen - gelooft in een vruchtbare samenwerking tussen België en Nederland. In Zeeuws-Vlaanderen gebeurt dat al, aldus Carbonez. Hij memoreerde dat festival zelf samenwerkt met De Bijloke in Gent en wees ook op de wijze waarop Terneuzen bij de aanpak van de drugsproblematiek rekening heeft gehouden met de zuiderburen. ,,Laat het tot voorbeeld strekken voor een bredere samenwerking tussen Nederland en België."



En ja, het ging ook nog even over muziek. Wybe de Graaf, voorzitter van het festival, kondigde voor volgend jaar een samenwerking met Het Zeeuws Orkest aan. Ook wordt in 2010 de jeugd meer bij het evenement betrokken en komt er mogelijk, als opmaat, een openluchtconcert in augustus.

Het openingsconcert werd verzorgd door het Nationaal Orkest van België, met bekende werken van onder anderen Mendelssohn (ouverture van Ein Sommernachtstraum) en Tsjaikovski (zesde symfonie). Hoogtepunt was het Vioolconcerto in D op. 77 van Brahms, met als excellerende solist de uit Armenië afkomstige Hrachya Avanesyan.

Het festival duurt tot en met 17 oktober. Voor programma zie hier.

Cd-recensie: Danny Vera

Op The Hilltop Sessions, de cd die bij de nieuwe cd van Danny Vera zit, pinkt de singer-songwriter na een minuut of tien een traantje weg. ,,Ik snap niet waarom ik het ooit anders heb gedaan."

,,Waarom heb ik zo veel geld verspild aan van die crap-producten?", vraagt hij zichzelf af. Het is een veelzeggend moment. Na drie platen - For The Light In You Eyes (2002), Hold On A While (2005), Ordinary Man (2007) - en wisselend succes besloot de Middelburgse singer-songwriter het bij zijn vierde album heel anders aan te pakken. Niet langer moeizaam aanmodderen in Nederland maar een studio met sessiemuzikanten huren in Nashville, de bakermat van zijn (Americana-)muziek. Daar ontstond in enkele dagen precies de plaat die hij in zijn hoofd had.

Natuurlijk waren die vorige drie cd's niet echt 'crap', maar Pink Flamingo - zoals het nieuwe album heet - overtreft ze ruimschoots. Aan de songschrijver Danny Vera mankeerde al weinig en de doorgewinterde Amerikaanse muzikanten in de Hilltop Recording Studios (mensen die met de groten der aarde hebben gespeeld; een hoofdrol voor Rob Hajacos op de fiddle) én de vaardige producer John Nicholson laten zijn nummers zo veel beter klinken dan voorheen gebeurde.

De eerste single Dressed in black, een nummer met hitpotentie, is daar al een goed voorbeeld van en tussen de elf tracks op de plaat zit eigenlijk geen zwak moment. Het album is bovendien mooi vormgegeven en de bijgevoegde dvd, als 'the making of', is een waardevol extraatje. Enige bescheiden minpuntje, wat mij betreft, is dat er erg veel 'luisterliedjes' op de cd staan. Eén of twee up-tempo nummers meer, naast de single, C'mon Hold On en het sterke Just Like Stars, zouden het nog nét wat evenwichtiger hebben gemaakt.