,,Zeeland is bovenal mijn provincie (...) Zeeland blijft de eerste verliefdheid.", zei Freek de Jonge. Gisteravond was bij de VPRO de 'Zeeuwse' aflevering in zijn 'cabadocu'-serie Freeks Nederland, waarin hij op zoek gaat naar locaties uit zijn jeugd, om de 'lokale gevoelstemperatuur' te peilen.
De Jonge doet dat goed, niet sentimenteel, maar met een mooie mengeling van betrokkenheid en afstand. Waarheid en verzinsels liepen ook door elkaar. Eigen herinneringen worden vermengd met feiten en fantasie tot een nieuw, typisch Freek-verhaal, met als rode draad de aangenomen neef Raf.
De Ramp komt uiteraard uitgebreid aan bod, maar veel meer dan dat. Ook bijvoorbeeld de geschiedenis van Kamp Westkapelle (Koert Davidse maakte er een mooie documentaire over), hoewel De Jonge daar destijds zelf geen weet van had. ,,Er gaat veel geschiedenis aan je voorbij."
Ontroerend is het slot, als Rudy de Queljoe (Dragonfly, Brainbox, Massada, etc) op het podium komt. Samen spelen ze de Zeeland Blues:
Aangezien iedere muziekliefhebber tegenwoordig in december met zijn jaartoptien komt, wil ik - net als vorig jaar - niet achterblijven. Daarom hier mijn lijstje met de beste albums van 2009. Opnieuw met een heel groot voorbehoud, want ik loop vaak een paar maanden achter, vooral als het om platen uit de independent-hoek gaat. Ik moet bijvoorbeeld nog The XX, Grizzly Bear, Animal Collective, The Horrors en The Low Anthem horen, om maar wat albums te noemen die nu veelvoudig opduiken in de eindejaarslijstjes van - al dan niet zelfbenoemde - kenners.
Wat opvalt is het grote aantal excellente Nederlandse platen dat dit jaar verscheen. Ook in mijn lijst staan er een paar (Moss, De Staat - Kyteman viel net buiten mijn toptien). En dan ken ik die van onder anderen Anne Soldaat, Johan en Coparck nog niet. De Zeeuwse inbreng was in 2009 ook niet verkeerd. Moss en Nuff Said - allebei geworteld in Zeeland - leverden fantastische albums af, maar ook die van Danny Vera (Pink Flamingo) en Bløf (April) waren allerminst verkeerd.
De lijst:
1. Muse - The Resistance Muse overtreft zichzelf, ook in bombast, maar doet dat zo ongelooflijk meeslepend, dat ik er als een blok voor ben gevallen. Om met Eric Corton te spreken: ,,Het is kitsch, maar wel fantastische kitsch."
2. Moss - Never Be Scared/Don't Be A Hero Marien Dorleijn en de zijnen overtuigden in één klap de vaderlandse muziekpers en vervolgens de rest van Nederland. Zie eerdere post.
3. Arctic Monkeys - Humbug De opwinding van de eerste twee albums is wat geluwd. De schoonheid van Humbug, de derde van de Artic Monkeys, ontvouwt zich pas geleidelijk, maar slaat uiteindelijk onverbiddelijk toe. Alleen al de single, Crying Lightning, is goed voor (weer) een hoge notering in deze lijst.
4. Editors - In This Light On This Evening De band van Tom Smith verdient de prijs voor de grootste muzikale ommezwaai van 2009: van gitaar naar synthesizer. Riskant, maar het pakte heel goed uit, wat mij betreft. En live zelfs nog beter. Papillon is wat mij betreft de song van het jaar.
5. Nuff Said - Supernatural Tjonge, wat zijn die Zeeuwen toch goed. Op het podium én op de plaat. Zie mijn eerdere bespreking.
6. White Lies - To Lose My Life Je houdt van ze of je verguist ze. Mij had het trio wel te pakken dit jaar, zeker na hun optreden in de tent van Pinkpop. Ik vrees een beetje dat het bij deze ene plaat blijft, maar het was in elk geval erg leuk zolang het duurde.
7. Wilco - Wilco Heb wat moeten wennen aan deze band, maar niet zonder resultaat. Hun jongste plaat kon me ook weer zeer bekoren. Helaas nog altijd niet live gezien.
8. De Staat - Wait For Evolution Ineens waren ze er, voor mijn gevoel, met die pakkende single The Fantastic Journey Of The Underground Man. De rest van het album bleek van een net zo hoog niveau. En op Pinkpop waren ze erg overtuigend.
9. Depeche Mode - Sounds Of The Universe Als onvoorwaardelijke fan van (bijna) het eerste uur is het vooral geweldig dat de band nog steeds platen maakt. En die laten zich niet meer objectief beoordelen. SOTU is, dat hoor ik dan wel, zeker niet hun beste, maar allerminst Depeche Mode-onwaardig. En live zijn ze nog altijd ijzersterk.
10. Franz Ferdinand - Tonight Dat debuut uit 2004 zullen ze wel niet meer overtreffen, maar Tonight is wat mij betreft een zeer verdienstelijke FF-plaat. Draai bijvoorbeeld Ulysses of No You Girls en je bent al snel verkocht.
Bestaan ze nog, vroegen sommigen zich misschien af. Wie Bettie Serveert gisteravond zag optreden, in De Spot in Middelburg, is geneigd te antwoorden: meer dan ooit. De band speelde ouderwets hard, maar vooral gedreven.
Bettie Serveert gaf een voorproefje van het komende album Pharmacy of Love, dat over vier weken uitkomt (check alvast de single Deny All). Na een ingetogen periode - met een theatertour, de semi-akoestische cd Bare Stripped Naked (2006) en onder meer een bijzonder optreden op het Zeeland Nazomerfestival in dat jaar - komt de band nu met het 'hardste album dat we ooit hebben gemaakt', zoals gitarist Peter Visser al heeft geroepen.
Dat lijken geen loze woorden, want het Zeeuwse publiek kreeg gisteren nauwelijks de tijd om op adem te komen. Alleen met de Moss-cover Previously Unreleased (luister naar het origineel), door Bettie Serveert Mossie gedoopt, haalde de band de voet enigszins van het gaspedaal. Voor de rest was het volle kracht vooruit, voortgestuwd door de woeste (tijdelijke?) drummer Joppe Molenaar, bekend van Voicst.
Pharmacy of Love kwam, na het inleidende Don't Touch That Dial, vrijwel integraal voorbij, afgewisseld met enkele oudere nummers zoals Wide Eyed Fools. Het klonk op z'n minst veelbelovend, dusdanig zelfs dat het associaties opriep met de plaat waar het allemaal mee begon: het succesvolle debuutalbum en meesterwerkje Palomine (1992). De twee nummers die van dat album werden gespeeld (Tom Boy en afsluiter Kid's Allright) pasten dan ook naadloos in de set.
Een volle avond, gisteren in het Arsenaaltheater in Vlissingen, met drie Zeeuwse acts achter elkaar: Tuxedo Bandido, Patrick Le Duc en De Hobbyisten. Dat maakt een vergelijking tussen de drie - die ik allemaal al vaker zag optreden - onvermijdelijk.
Tuxedo Bandido was de eerste in de rij. Een jaar geleden maakte het trio eindelijk zijn podiumdebuut in De Piek: niet onverdienstelijk, al is het lastig de complexe studionummers naar het podium te vertalen. Nog altijd maakt de band er aan fraaie act van met veel oog voor details (bekijk bijvoorbeeld eens de bankbiljetten die worden rondgestrooid), maar het ontbreken van een echte drummer en de stukken op 'tape' tussendoor maken het tegelijk helaas ook weer wat statisch.
Patrick Le Duc maakte bij zijn live-debuut onlangs in De Spot een veelbelovende indruk. Het materiaal van zijn komende eerste album, Square Moods, klinkt ook op het tweede gehoor uitstekend. Muzikaal gezien zit het dan ook wel goed. Als podiumact - zeker tegenwoordig minstens zo belangrijk - is het vooralsnog minder overtuigend. Het vlamt niet altijd, er is nog te weinig contact met het publiek, de band oogt nog onvoldoende als een collectief. Het is, hopelijk, ook een kwestie van ervaring opdoen.
Het verschil met de slotact, De Hobbyisten, was groot. Toegegeven, de bezoekers waren vooral van hen gekomen, maar de energie en het plezier waarmee de vijf (en als gast Donald Joosse op trompet) op het podium stonden, maakten er vanaf het begin een feest van. Waar het publiek bij Tuxedo Bandido en Patrick Le Duc vooral achter in de zaal bleef hangen, haalde Hobbyisten-frontman Keegan ze met een paar woorden collectief naar voren. Hoe eenvoudig. En hoe effectief.
De Hobbyisten zag onlangs twee bandleden vertrekken. Hun opvolgers, bassist Michelo Celestijn en het Goese gitaartalent Rob Commandeur, werden gisteren gepresenteerd. Zij bleken, met hun spel en enthousiaste uitstraling, uitstekende vervangers te zijn. De band lijkt, ook gezien (gehoord) het deels nieuwe materiaal, klaar voor een volgende stap omhoog.
In de toegift ging de House of Pain-klassieker Jump Around op herhaling:
Netwerk besteedde gisteravond aandacht aan de Zeeuwse roman Dorsvloer vol confetti van Franca Treur. Interessante reportage, hoewel de insteek uitgesproken niet-literair is, terwijl Treur juist - zo zei ze ook in een interview met de PZC - de werkelijkheid wilde overstijgen.
Nu wordt toch weer één-op-één een relatie gelegd met haar eigen reformatorische jeugd en met haar geboortedorp Meliskerke. Enigszins begrijpelijk, maar het belangrijkste lijkt te worden vergeten: Dorsvloer vol confetti is vooral een erg mooie, sprankelend geschreven roman.
Op de website van Netwerk is meer te vinden. Ook Omroep Zeeland zond gisteravond, in het programma De Kunstkeet, een reportage over Franca Treur uit.
Moke signeert na afloop van het optreden in Goes (meer foto's)
Voorafgaand aan het slotnummer bedankte, Moke-gitarist Phil Tilli het publiek. Hij noemde Goes 'het best bewaarde geheim van Nederland', prees de plaatselijke culinaire kwaliteiten, omschreef Zeeuwen als 'een mooi volk' en sloot af met de woorden: 'Moke houdt van Zeeland'.
De vraag is: houdt Zeeland ook van Moke? Aan de publieke belangstelling af te meten wel. Podium 't Beest in Goes was gisteravond, zoals dat heet, stijf uitverkocht. De zaal bleek zo overvol, dat je je zelfs afvroeg of de brandweernormen niet in het gedrang kwamen. Moke is dus populair, ook in Zeeland, ondanks de wat lauwe reactie op het onlangs verschenen album The Long And Dangerous Sea, na het sterke debuut Shorland (2007).
Toch reageerde het Goese publiek aanvankelijk wat afwachtend. Ik betrapte mezelf ook op enige scepsis. Bij Moke moet je blijkbaar iets overwinnen. Misschien komt het door de hele uitstraling van de band: de kleding, de bestudeerd-nonchalante coiffures, die malle Grolsch-reclame, de cool bedoelde blikken, de spots die bewust veelal van achteren op de groep schijnen waardoor de bandleden overkomen als duistere gestalten met halo's rond de hoofden. Moke oogt meer als een zorgvuldig bedachte act, een concept, dan als een organisch gegroeide band.
Toch moet die lichte weerstand het uiteindelijk afleggen tegen de muzikale kwaliteit. Moke is toch, eerst en vooral, een uitstekende band, die weet hoe je een goede show moet neerzetten, met de epische songs The Long Way en Lament als hoogtepunten. De zinderende uitvoering van Here Comes The Summer deed bij mij het laatste restje scepsis wegsmelten. Inderdaad, een 'oud' nummer, want het nieuwe werk overtuigt toch nog net wat minder. De assocatie met Echo & The Bunnymen is soms wel erg nadrukkelijk.
Na afloop nam het vijftal alle tijd om te signeren en fans te woord te staan. Geen pose, maar normale, vriendelijke jongens, blij met de aandacht en content met een geslaagd optreden. Net zoals dat dankwoordje van Phil Tilli - hoewel mogelijk bij elk optreden in diverse varianten herhaald - toch opvallend gemeend klonk.
Net op het moment dat ik me begon af te vragen of Nuff Said nog met een nieuwe plaat zou komen - de vorige (Ebony & Ivory) was alweer van 2006 - ligt er nu Supernatural. Het album wordt zaterdag officieel gepresenteerd in Amsterdam, maar Zeeland had afgelopen weekeinde feitelijk al de primeur met de pre release party in De Spot in Middelburg.
Ik ben altijd wel gecharmeerd geweest van de muziek van de in Zeeland gewortelde band, maar Supernatural overtreft wat mij betreft ruimschoots wat het trio tot nu heeft gedaan. Onder het dozijn zeer gevarieerde nummers op het album zit geen enkele zwakke broeder. Opener Lake Hotel zet onmiddellijk de toon en laat horen wat de voornaamste (bovennatuurlijke?) kracht van Nuff Said is: een pakkend, maar relatief onschuldig couplet als opmaat naar een onweerstaanbaar, soms zelf overdonderend refrein, dat het hele nummer in een nieuw licht zet. Rock And Roll is er ook zo'n mooi voorbeeld van.
Hoogtepunten? Heb je even? Het verfijnde These Three Chords bijvoorbeeld, het ijzersterke titelnummer, het catchy Happiness, het reeds genoemde Rock And Roll, het melancholische Miss The Rain, de afsluitende Pixies-imitatie Wrecking Ball - kiezen is lastig. En dat allemaal in een glasheldere productie, maar dat zijn we inmiddels gewend bij alles waar drummer Willy Berrevoets betrokken is.
Het optreden in De Spot maakte duidelijk dat de nummers ook live meer dan overeind blijven. Ze werden met verve gebracht. Buitengewoon knap trouwens hoe Nuff Said met minimale middelen - gitaar, bas, basisdrumstel - een heel breed en gelaagd geluid weet neer te zetten. Dat is vooral te danken aan zanger en gitaarvirtuoos Marijn Slager, die met ogenschijnlijk gemak de onwaarschijnlijkste geluiden uit zijn instrument weet te toveren.
Hierbij nog wat beelden van het Spot-optreden, waarbij ook het aloude prijsnummer Lekker Dieng voorbij kwam.
Deze maand werd hij tachtig jaar: pianist Daniel Wayenberg. Momenteel maakt hij een uitgebreide jubileumtournee door het land, die hem zondag naar de Stadsschouwburg Middelburg brengt.
Mede dankzij zijn biograaf, Ben Daeter uit Middelburg, kon ik Wayenberg vorige week interviewen op kasteel Oudegein, waar hij zo'n twee maanden logeert.
Eerlijk is eerlijk: vooraf wist ik niet zo heel veel van Wayenberg. Het boek van Daeter - een aangepast en geactualiseerde versie verschijnt begin volgend jaar - deed me pas goed beseffen wat voor een grootheid Wayenberg is. Altijd geleefd voor de muziek, podiumdebuut op zijn zevende, eind jaren veertig vliegtuigcrash overleefd, over de hele wereld concerten gegeven en nog altijd onverminderd actief en gedreven.
Wayenberg speelde op zijn tijdelijke residentie aanvankelijk de rol van mopperkont. Het concert van de vorige avond, in IJsselstein, was - als we hem moesten geloven - een ware catastrofe geweest. Hij had gefaald en dat had nooit mogen gebeuren. Het schijnt een bekende act van hem te zijn, een uiting van al dan niet valse bescheidenheid. Waarschijnlijk was het juist een excellent recital.
Tegelijkertijd illustreert het dat hij meer dan zijn 'kunstje' doet. Hij wil nog steeds beter worden, zichzelf overtreffen. Hij trok een vergelijking met atleet Bob Beamon, die in 1968 eenmalig ver boven zichzelf (en de rest) uitsteeg. Naar zo'n moment blijft hij nog steeds streven.
Mooi, markant figuur, die Wayenberg
Het interview staat komende donderdag in de PZC.
Een dag voor onze afspraak was de pianist te gast bij Omroep Max (vanaf ongeveer 8.00):
De releasyparty van het nieuwe album van Moss in De Melkweg was gisteren dankzij een livestream ook van afstand te volgen. Mijn indruk: live is Moss zeker zo goed als op de plaat. En dat wil wat zeggen, want Never Be Scared/Don't Be A Hero, de tweede cd van Moss na The Long Way Back (2007), brengt heel wat teweeg: juichende recensies, een ware buzz onder muziekliefhebbers. Dat is een mooie erkenning voor de Zeeuwse frontman Marien Dorleijn, die al sinds eind jaren negentig blijk geeft van bijzondere muzikale kwaliteiten, eerst onder de naam Nimbus (winnaar Zeeuwse Belofte 1999) en sinds 2003 als Moss. The Long Way Back was al een mooi debuut. Fraaie, meerstemmige nummers, met echo's uit de verre pophistorie, met vooral Beatles als onmiskenbaar referentiepunt. Never Be Scared... is echter een grote stap voorwaarts. Moss, Dorleijn vooral, klinkt veel onbeschroomder. De bijna fluisterzang en de singer-songwriteraanpak van enkele jaren geleden hebben plaats gemaakt voor voluit zingen en een duidelijk bandgeluid. Er zijn meer eigentijdse invloeden herkenbaar. De associatie met Fleet Foxes is bijvoorbeeld bijna onontkoombaar, maar ook bands zoals Animal Collective en Grizzly Bear hebben hun sporen nagelaten.
Maar vooral is Never Be Scared... een heerlijke, uiterst sfeerrijke (hallucinerend bijna) plaat. De eerste single I Like The Chemistry is al veelzeggend: tijdloze melodie, uitgebalanceerde samenzang, bijna een instant-klassieker. Het album staat er vol mee. Luister bijvoorbeeld eens naar The Comfort of I Apologise (Dear Simon). Of naar Silent Hill, dat gisteravond in een versie van acht minuten de climax van het optreden vormde.
Moss zal ongetwijfeld terugkeren in veel eindejaarslijstjes van veel popvolgers. In elk geval in die van mij.
Moss treedt op 9 januari op in De Spot in Middelburg.
Een boek, een film en ook nog een dubbelexpositie op komst. Beeldend kunstenaar Johnny Beerens (Oostburg, 1966) wordt de komende tijd ruimschoots geëerd. En volkomen terecht. Want Beerens is een van de belangrijkste en markantste beeldend kunstenaars in Zeeland. Van zijn werk - en van zijn gedrevenheid - ben ik telkens weer onder de indruk.
Wat precies de aanleiding is voor het eerbetoon, behalve dan de grote waarde van Beerens en zijn werk, is me niet duidelijk. En eigenlijk doet dat er niet toe. De Stichting Johan Hendrik van Dale heeft in elk geval het initiatief genomen tot het 'Beerens-project', zoals het wordt genoemd. Vanmiddag werd in het Belfort in Sluis een monografie over Beerens - veel foto's, tekst van Lo van Driel - gepresenteerd. Vanavond was bij Omroep Zeeland de documentaire Op de grens van land en zee van Rebecca van Wittene over hem te zien en in april 2010 volgen exposities in het Marie Tak van Poortvliet Museum in Domburg en de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg.
Het boek is prachtig en de documentaire zorgt voor een mooie twee-eenheid. Wat me telkens weer treft is de gedrevenheid van Beerens, die altijd bezig is met zijn werk en in de film 'een bezeten kunstenaar' wordt genoemd, en daarnaast volledig zijn eigen weg gaat ('ik ben een eigenheimer'). De laatste jaren maakt hij - hoe arbeidsintensief ook - ook zijn eigen papier, dat hij vermengt met allerlei materialen om het de juiste textuur en uitstraling te geven. Het papier is niet slechts de drager, maar een wezenlijk onderdeel van het beeld geworden.
,,Ik stel mezelf voor de opgave om schilderkunstig dingen te onderzoeken", zegt hij over zijn werkwijze. Die 'dingen' zijn dan vooral 'oerbeelden met een blijvende waarde', zoals basaltblokken, graanvelden, paalhoofden. Ogenschijnlijk saaie onderwerpen, maar in een schilderij van Beerens is altijd zoveel te zien, dat je er nooit op uitgekeken raakt.
Weer een hausse aan nieuwe exposities in Middelburg. De belangwekkendste zijn die in het Zeeuws Museum en De Vleeshal, beide van Deense kunstcollectieven. In opdracht van het Zeeuws Museum is Superflex, een trio uit Kopenhagen, aan de slag gegaan en heeft onderzoek gedaan naar 'de historie en identiteit van Zeeland'. De Denen richtten zich op het roemruchte VOC-verleden en dan met name op de kostbare lading die drie Zeeuwse schepen in 1602 buitmaakten op het Portugese schip San Jago.
De relatie met wat in het museum is te zien, nogal wat denkstappen. Superflex heeft in Vietnam een driedelige tv-serie gefilmd (die daar ook is uitgezonden) waarin een Chinese vaas van kraakporselein die - volgens de toelichting - 'afkomstig zou kunnen zijn van de lading van de San Jago', een voorname rol heeft. De film is in het museum te zien en de vaas wordt samen met enkele andere objecten uit de collectie van het museum en decorstukken in de ruimte ernaast getoond. Het geheel moet worden gezien als een installatie, Porcelain Pirates getiteld.
Het komt nogal geforceerd over: waarom moest er nu een tv-serie worden gemaakt? En wie gaat in een museum naar een driedelige serie kijken? De link naar de moderne piraterij is helder, maar voor de rest wordt de museumbezoeker helaas weinig geprikkeld. En daar gaat het toch om.
In De Vleeshal hebben de Deense kunstenaars Nina Beier en Marie Lund hun eerste tentoonstelling in Nederland. Ook zij vragen veel inlevings- en interpretatievermogen van de bezoeker, die aanvankelijk weinig chocola kan maken van de verschillende elementen die samen The Object Lessons vormen.
Het werk van Beier en Lund gaat over kijken en interpreteren en heeft een onvoltooid, dynamisch karakter. Het is werk in uitvoering. Posters vervagen door het zonlicht, het enorme 'schilderij' achterin hangt te drogen en verandert van kleur, een muur van allerlei soorten stenen breekt in stukken zodra die wordt verplaatst en een beeldhouwer hakt gedurende de looptijd een maquette van de tentoonstelling in steen uit - om maar een paar voorbeelden te noemen.
Curieus is de rol van de suppoost. Die heeft een strikte opdracht van het kunstenaarsduo meegekregen. ,,When alone in the exhibition space the gallery attendant will sing all the songs he/she can think of that employ the word T." Niemand zal weten of dat ook echt gebeurt.
Zijn debuutalbum is nog in de maak - begin 2010 moet Square Moods uitkomen - maar de Goese singer-songwriter Patrick Le Duc weet nu al naam te maken.
Zijn debuutoptreden gisteravond in De Spot in Middelburg was dan ook drukbezocht, met veel bekenden uit de Zeeuwse popwereld. Toch is het ook weer niet zo verwonderlijk, als je weet dat Paskal Jakobsen en Peter Slager van Bløf, onder de indruk van diens nummers, zich achter hem hebben geschaard en hem helpen bij het opnemen van de plaat. Bovendien heeft Le Duc inmiddels een respectabele band geformeerd, met onder anderen de Vlissingse gitarist Angelo de Rijke, die na zijn congé bij Anouk ook bij Christiaan Hof aan de slag is gegaan.
Het podiumdebuut van Le Duc was dus iets om naar uit te kijken. Le Duc, die eerder als frontman van Sonarphonic opviel door zijn krachtige stem, maakte de verwachtingen behoorlijk waar. Zijn nummers zijn vaak sterk en gevarieerd, met een duidelijke eigen stijl, hoewel de veelheid aan invloeden onmiskenbaar is. Angelo de Rijke is duidelijk op zijn plek in de band, al zou je als luisteraar soms willen dat hij zich af en toe wat meer mag uitleven.
Le Duc, die het optreden solo begon met Sweet Things, speelde twaalf songs: de Radiohead-cover High And Dry en elf eigen nummers. Die beloven veel voor Square Moods.
Het was, gisteravond in het Scheldetheater in Terneuzen, een wat merkwaardige opening van de 21e editie van het Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen.
In plaats van de standaardtoespraken over het belang van cultuur in het algemeen en het onderhavige evenement in het bijzonder gingen de sprekers vooral in op het Zeeuws-Vlaamse ongenoegen, eerder op de dag breed geventileerd in Middelburg, en de verstoorde verhoudingen tussen Nederland en Vlaanderen.
En zo gebeurde het bijvoorbeeld dat - terwijl de genodigden zich nog op het buffet stortten en met hooguit een half oor naar de redevoeringen luisterden - gedeputeerde Harry van Waveren (nota bene uit Goes) ineens met de Zeeuws-Vlaamse vlag stond te zwaaien. Die zou, zei hij in navolging van burgemeester Jan Lonink ('die vlag moet niet door de verkeerde mensen gevoerd worden'), juist een symbool van eenheid moeten zijn in plaats van verdeeldheid:
Luc Carbonez, de Belgische ambassadeur in Nederland die het festival officieel mocht openen, benadrukte dat hij - ondanks de Westerschelde-perikelen - gelooft in een vruchtbare samenwerking tussen België en Nederland. In Zeeuws-Vlaanderen gebeurt dat al, aldus Carbonez. Hij memoreerde dat festival zelf samenwerkt met De Bijloke in Gent en wees ook op de wijze waarop Terneuzen bij de aanpak van de drugsproblematiek rekening heeft gehouden met de zuiderburen. ,,Laat het tot voorbeeld strekken voor een bredere samenwerking tussen Nederland en België."
En ja, het ging ook nog even over muziek. Wybe de Graaf, voorzitter van het festival, kondigde voor volgend jaar een samenwerking met Het Zeeuws Orkest aan. Ook wordt in 2010 de jeugd meer bij het evenement betrokken en komt er mogelijk, als opmaat, een openluchtconcert in augustus.
Het openingsconcert werd verzorgd door het Nationaal Orkest van België, met bekende werken van onder anderen Mendelssohn (ouverture van Ein Sommernachtstraum) en Tsjaikovski (zesde symfonie). Hoogtepunt was het Vioolconcerto in D op. 77 van Brahms, met als excellerende solist de uit Armenië afkomstige Hrachya Avanesyan.
Het festival duurt tot en met 17 oktober. Voor programma zie hier.
Op The Hilltop Sessions, de cd die bij de nieuwe cd van Danny Vera zit, pinkt de singer-songwriter na een minuut of tien een traantje weg. ,,Ik snap niet waarom ik het ooit anders heb gedaan."
,,Waarom heb ik zo veel geld verspild aan van die crap-producten?", vraagt hij zichzelf af. Het is een veelzeggend moment. Na drie platen - For The Light In You Eyes (2002), Hold On A While (2005), Ordinary Man (2007) - en wisselend succes besloot de Middelburgse singer-songwriter het bij zijn vierde album heel anders aan te pakken. Niet langer moeizaam aanmodderen in Nederland maar een studio met sessiemuzikanten huren in Nashville, de bakermat van zijn (Americana-)muziek. Daar ontstond in enkele dagen precies de plaat die hij in zijn hoofd had.
Natuurlijk waren die vorige drie cd's niet echt 'crap', maar Pink Flamingo - zoals het nieuwe album heet - overtreft ze ruimschoots. Aan de songschrijver Danny Vera mankeerde al weinig en de doorgewinterde Amerikaanse muzikanten in de Hilltop Recording Studios (mensen die met de groten der aarde hebben gespeeld; een hoofdrol voor Rob Hajacos op de fiddle) én de vaardige producer John Nicholson laten zijn nummers zo veel beter klinken dan voorheen gebeurde.
De eerste single Dressed in black, een nummer met hitpotentie, is daar al een goed voorbeeld van en tussen de elf tracks op de plaat zit eigenlijk geen zwak moment. Het album is bovendien mooi vormgegeven en de bijgevoegde dvd, als 'the making of', is een waardevol extraatje. Enige bescheiden minpuntje, wat mij betreft, is dat er erg veel 'luisterliedjes' op de cd staan. Eén of twee up-tempo nummers meer, naast de single, C'mon Hold On en het sterke Just Like Stars, zouden het nog nét wat evenwichtiger hebben gemaakt.
Een mooi eerbetoon aan Hans Warren, nu bijna acht jaar na zijn overlijden. In Middelburg zijn sinds afgelopen weekeinde twee exposities tegelijk over hem te zien.
Directe aanleiding is het verschijnen van het laatste deel van zijn Geheim dagboek. Warrens literaire nalatenschap wordt nu getoond in de Zeeuwse Bibliotheek, zijn collectie etnografica in het Zeeuws Museum (zie ook het verslag van de opening van de Warren-vorsers Ronny Boogaart en Eric de Rooij).
De expositie Verre werelden in het Zeeuws Museum maakt indruk vooral doordat Warrens omvangrijke exotische kunstcollectie, waarover zoveel in de dagboeken te lezen is, voor het eerst aan het publiek wordt getoond. Jan van Damme heeft er al mooi over geschreven in de PZC en het museum heeft de Afrikaanse en Aziatische schatten voorbeeldig gepresenteerd, inclusief een onmisbare catalogus.
Toch boeide mij de tentoonstelling in de bibliotheek (Er staat een huis aan de Schelde) meer, omdat deze een mooi, compleet beeld geeft van de literator én mens Hans Warren, van zijn schoolrapporten (hoge cijfers, behalve voor gymnastiek) tot en met de laatste foto's, maar ook bijvoorbeeld zijn beeldend werk (tekeningen, schilderijen) en zijn klavecimbel (met daarop bladmuziek van zijn geliefde componist Scarlatti).
De literaire nalatenschap van Warren is vijf jaar geleden overgedragen aan de bibliotheek. Het materiaal - immens veel - is inmiddels geordend, geïnventariseerd en klaar voor verder onderzoek. De expositie bevat enkele mooie voorbeelden uit de verzameling. Vooral de brieven zijn boeiend om te lezen, zoals die van Maarten 't Hart uit september 1981, die vond dat de recensent Warren hem onheus bejegende. ,,Ik vind het echt buitengewoon minderwaardig van u dat u onophoudelijk in de meest beledigende bewoordingen over mij schrijft en spreekt. Met dertien postzegels van vijf [cent] wens ik u alle slechts, alle ongeluk, alle leed en alle narigheid toe dat een mens maar overkomen kan."
Overigens is het goed dat de Geheim dagboek-serie nu is voltooid. Achteraf is het jammer dat kort na Warrens dood al het tamelijk ontluisterende slotdeel (2001) is gepubliceerd. Daarmee werd de angel uit de reeks gehaald, omdat duidelijk was naar welk punt moest worden 'toegewerkt'. De spanning verdween, doordat - hoe gek het ook mag klinken bij een dagboek - de afloop was 'verklapt'. Het nu verschenen laatste deel (1998-2000) is daardoor, in plaats van een afronding, een apotheose misschien wel, de sluitsteen geworden van een literair monument (want dat is en blijft de serie zonder meer) van een man die zijn leven genadeloos, voor zichzelf en anderen, heeft vastgelegd.
In het nieuwe deel staan inderdaad weinig verrassingen. Warren sukkelt en tobt met zijn gezondheid en wil zich steeds meer terugtrekken, terwijl zijn veertig jaar jongere en energieke partner Mario Molegraaf juist hecht aan het maken van intensieve 'uitstapjes'. Dat leidt in toenemende mate tot conflicten. ,,Hij was niet in de wieg gelegd als patiënt en ik was niet in de wieg gelegd als verzorger", zegt Molegraaf daarover in een reportage van Omroep Zeeland uit 2002, die in het Zeeuws Museum is te zien.
Expositie Zeeuws Museum: t/m 31 januari 2010 Expositie Zeeuwse Bibliotkeek: t/m 7 november 2009
Zeeland is een opvallend kunstblad rijker: decreet. Het werd gisteren gepresenteerd bij Caesuur in Middelburg. De initiatiefnemers hebben er iets bijzonders van gemaakt.
'decreet moet bij voorkeur in een stille, tot contemplatie uitnodigende, ruimte worden genuttigd, zo staat in de hilarische 'bijsluiter'. Om maar aan te geven dat het allerminst 'gewoon een tijdschrift' - zoals de ondertitel luidt - is.
Het blad wil kunstenaars vooral een podium bieden, zoals de redactie - Machteld van der Wijst, Hans Bommeljé, Ramon de Nennie en Robbert Jan Swiers - vrijdag in een interview in de PZC vertelde. Elke pagina wordt daardoor bijna een kunstwerk op zich, met in het eerste nummer bijdragen van onder anderen Mark van de Graaff, Lucy de Graaf, Ko de Jonge, Aagje Feldbrugge en de initiatiefnemers zelf.
Een mooie toevoeging is de bijgevoegde cd. Daarop zijn de tentoonstellingen Subjects van Edouard van de Velde en Annabel Garriga (onlangs in Caesuur) en Danse macabre van Lucy de Graaf in beeld - en klank - gebracht. Ook bevat het schijfje beelden van Hans Bommeljé en enkele nummers van Robbert Jan Swiers met bijpassende beelden van Ramon de Nennie.
Vier keer per jaar moet decreet gaan verschijnen. Benieuwd of de redactie dat ritme volhoudt. De initiatiefnemers leggen zich in elk geval niet al te zeer vast. Abonnementen zijn bijvoorbeeld niet mogelijk. 'U dient zelf het verschijnen van een volgend nummer in de gaten te houden via aankondigingen of door regelmatig op de website te kijken', staat er in het colofon. Welke website dat dan is, blijft onvermeld. Van deze word je voorlopig weinig wijzer.
Redactielid Macheld van der Wijst verkoopt via het raam de eerste nummers van decreet.
Na tien dagen bivakkeren bij Film by the Sea een dagje uitgeblazen bij... het Nederlands Film Festival in Utrecht. Met twee filmfestivals zo dicht op elkaar, is een vergelijking onvermijdelijk.
Natuurlijk is 'Utrecht' veel groter, wat bezoekerscijfers en aantal films bijvoorbeeld ruim het drievoudige. Maar is het daarmee ook leuker? Wat 'Vlissingen' zo aardig maakt, is dat alles zich op één plek afspeelt, wat het festivalgevoel versterkt. Bij het Nederlands Film Festival (NFF) zijn - net als bij het festival in Rotterdam - de voorstellingen en evenementen verspreid over een groot aantal bioscopen en locaties. Als hart fungeert het tijdelijke paviljoen op de Neude - met een restaurant, de centrale kassa en een theaterzaal - maar het is relatief bescheiden en meer een ontmoetings- dan een verblijfplek.
Het NFF geeft vooral een update van stand van zaken in de Nederlandse film, terwijl je bij Film by the Sea veel meer 'ontdekt', films van de hele wereld die wellicht nooit de Nederlandse bioscopen halen, maar waaronder zich toch regelmatig pareltjes blijken te bevinden. De ware cinefiel wordt, meer dan Utrecht, in Vlissingen uitstekend bediend. Jammer dat het maar tien dagen per jaar is.
De komende anderhalve week staan voor mij helemaal in het teken van de elfde editie van het Vlissingse filmfestival Film by the Sea. Alles - verslagen, recensies, impressies, foto's, video's, tweets - is op de voet te volgen op de speciaal daarvoor ingerichte website.
'Bart Peeters? Ja, die van de Vlaamse televisie toch? En had-ie niet ooit een hitje met iets dat ging van nana?' Inderdaad, díe Bart Peeters trad vrijdag op het Abdijplein in Middelburg op.
In Nederland herinnert men zich vrijwel alleen dat succesnummer met The Radios, maar bij de zuiderburen is Bart Peeters een grote meneer, als televisiemaker maar vooral als muzikant. En wie hem in Middelburg aan het werk zag, kan zich daar iets bij voorstellen.
De recensie van PZC-collega Ernst Jan Rozendaal las ik vanochtend dan ook instemmend. Peeters is een zeer bekwaam entertainer, die zich allerminst uit het veld laat slaan door de regen die de avond (deels) teisterde. Bovendien weet hij zich omringd door vijf fantastische muzikanten die allerlei folk- en wereldmuziekachtige stijlen moeiteloos beheersen.
Samen zorgden ze voor een zeer onderhoudende avond, met nummers die uiteenliepen van een soort songfestivalpastiche (Liefde is alles) tot een Jacques Brel-nummer (Een vriend zien huilen) en van een tirade tegen deejays in het algemeen (en Tiësto in het bijzonder) tot - als contrast - een Nederlandse vertaling van Indeeps Last night a dj saved my life, inclusief het 'Mama Appelsap'-fragment uit Michael Jacksons Wanna be startin' something.
Een mooie avond. Zonder She goes nana. En om te noteren: op 3 april 2010 is hij te zien in Terneuzen.
De vakantie gebruikt om een aantal Zeeuwse boeken te lezen die al (te) lang op de stapel lagen. Zoals 1953 van Rik Launspach, Maidentrip van Marjon Sarneel en Anna van Otto Veenhoven.
Rik Launspach: 1953
Verplichte kost natuurlijk, zeker met het oog op de komende editie van het Vlissingse festival Film by the Sea, waar over ruim twee weken onder de titel De Storm de filmversie in première gaat. Launspach was tot nu toe bekend als acteur, maar blijkt ook een uitstekende schrijver, met overtuigende stilistische kwaliteiten. Als verhaal overtuigt 1953 net wat minder. Vooral de daden van Rutus, op zoek naar een verdwenen pasgeboren baby, zijn te heroïsch om nog als geloofwaardig te kunnen worden beschouwd. Ben inmiddels wel heel benieuwd hoe de filmversie in Zeeland ontvangen zal worden.
Marjon Sarneel: Maidentrip
Debuutroman van Marjon Sarneel. Over de dochter van een caféhoudster uit Terneuzen die onaangekondigd stad en tap verlaat om een Griekse zeeman, die ooit op winteravond het dranklokaal heeft bezocht, op te zoeken en 'beter te leren kennen'. De hernieuwde kennismaking leidt tot een maandenlang verblijf aan boord van een schip op de wereldzeeën. Het is een bevrijdende maar tegelijk ook claustrofobische ervaring, een contrast dat Sarneel goed weergeeft. Zij toont zich verder een vaardig auteur, zonder zich al te zeer over te geven aan mooischrijverij. Maidentrip is geen pageturner, maar maakt wel nieuwsgierig naar de - toch wel verrassende - afloop. En naar een volgend boek.
Otto Veenhoven - Anna
Curieus boek van de auteur die eerder in Sunny Home (2003) al heeft 'bekend' dat hij in de jaren vijftig zijn stiefvader heeft vermoord. Waar of niet? Niemand zal het echt weten. Zijn boeken, die ogen als een kroniek van zijn leven, lijken in elk geval met een flinke korrel zout te moeten worden genomen. Zo ook het onlangs verschenen Anna (en de onthulling van het 25ste teken), met een fictieve recensie op het omslag ('een ongekend spannend boek met vaart geschreven'). Veenhoven beweert hierin dat zijn familie in rechte lijn afstamt van graaf Adolf van Nassau, de op een na jongste broer van Willem van Oranje. Vervolgens ontvouwt zich een onnavolgbaar verhaal waarin het prinselijke element nauwelijks nog een rol speelt, maar waarin hoofdpersoon Otto verliefd wordt op het meisje Anna en betrokken raakt in diverse onwaarschijnlijke avonturen, waaronder - opnieuw! - een moord. Grootste bezwaar is echter het abrupte, open einde, dat de lezer vertwijfeld achterlaat.
Dit is iemand om de komende tijd in de gaten te houden: Patrick Le Duc. Singer-songwriter uit Goes, voorheen bekend van de band Sonarphonic, maar tegenwoordig solo aan de slag.
Hoewel, solo? Onder anderen Paskal Jakobsen en Peter Slager van Bløf werken mee aan zijn album Square Moods, dat volgend jaar moet uitkomen. Martijn Bosman drumt op de plaat. Daarnaast heeft Le Duc onlangs al een live-band gevormd, die bestaat uit gitarist Angelo de Rijke (sinds kort ex-Anouk, nu ook actief bij Christiaan Hof), drummer Edwin van der Burgt en bassist Kai Liebrand.
Dat zijn namen die verwachtingen scheppen. De vorderingen van het album zijn onder meer te volgen via de Hyves-pagina van Patrick le Duc en via zijn Twitter-kanaal. Een oordeel is nog onmogelijk te geven, maar als muzikale invloeden wijst hij zelf onder anderen Gemma Hayes, Lenny Kravitz, Paul Weller, Chris Cornell, Tim Christensen, Counting Crows en Tom Waits aan. En daar kun je mee thuiskomen.
Vooral Jakobsen manifesteert zich ook steeds meer solo. Op Twitter, in diverse interviews - die voorheen standaard door ten minste twee bandleden samen werden gedaan - maar ook door prachtige akoestische achtertuinversies van Bløf-nummers op YouTube te zetten, zoals deze en deze. Warm aanbevolen.
Moet je een popfestival dat goed in elkaar stak, waar de sfeer prima was en waar geweldige optredens waren, maar waar ook te weinig mensen op afkwamen, een succes noemen of een fiasco?
Het is een lastig te beantwoorden vraag na twee dagen Scheldepop in Terneuzen. Wie zijn oor te luisteren legde bij de bezoekers, de artiesten, de sponsors en de vrijwilligers, hoorde vrijwel alleen maar waarderende woorden. De organisatie zal echter met weinig vrolijke gezichten de financiële eindbalans opmaken. Daarvoor was de opkomst, mede als gevolg van het slechte weer op zaterdag, te gering. In totaal 2000 bezoekers, wordt gezegd, met een optimistische blik. Het gros bestond echter uit mensen die functioneel aanwezig waren of op uitnodiging van bijvoorbeeld sponsors; het aantal echt betalende belangstellenden bleef zeer beperkt. En dat kan onmogelijk goed worden gemaakt met de drankomzet.
En wat misten de thuisblijvers? Toch veel, zoals een overdaad aan talent op de popstage en in het Popaanzee-tentje, maar vooral een aantal mooie optredens op het hoofdpodium. Daar stonden diverse grote namen, die zich niets aantrokken van de niet zo heel massale belangstelling en met overgave speelden. Met name: Voicst, VanVelzen, Ellen ten Damme en - net als vorig jaar - Hans Dulfer, ditmaal samen met dochter Candy.
De organisatie van Scheldepop is altijd ambitieus geweest, wil groot worden en op termijn ook internationale artiesten naar Zeeuws-Vlaanderen kunnen halen. Duidelijk is nu wel dat dat in de huidige opzet niet haalbaar is. Daarvoor is de programmering te breed, staan er te veel namen uit te uiteenlopende genres.
Fans van, bijvoorbeeld, VanVelzen hebben waarschijnlijk weinig met Dulfer en al helemaal niets met de vele dance-acts die er ook geprogrammeerd staan (en nogal wat kabaal maken). Omgekeerd laten dancefreaks een festival waar ook, bijvoorbeeld, Het Goede Doel speelt snel links liggen. In elk geval als er toch een behoorlijke toegangsprijs (30 euro per dag) wordt gerekend. En zeker in economisch mindere tijden, waarin muziekliefhebbers sneller worden gedwongen duidelijke keuzes te maken uit het uitdijende aanbod.
Het zou zonde zijn als de organisatie van Scheldepop nu de handdoek in de ring gooit. De afgelopen twee jaar is al gebleken dat sponsors en overheden bereid zijn een grootschalig popevenement in Zeeuws-Vlaanderen te steunen. Met een smallere, maar afgewogen, heldere en hoogwaardige programmering - desnoods terug naar één dag - moet het mogelijk zijn om ook het publiek enthousiast te krijgen.
En na twee dagen ploeteren op een zompige weide zou wat mij betreft een verhard festivalterrein (parkeerplaats bij de skihal?) ook geen slecht idee zijn.
Afgelopen weekend was de vierde editie van Concert at Sea op de Brouwersdam. Het werd een waar muziekfeest. Zelden heb ik bezoekers (2x40.000) én artiesten zo euforisch gezien.
En wie bijvoorbeeld het gastenboek van het festival leest, stuit ook op alleen maar lovende verhalen. (En op veel klachten over de (stank van de) wc's, maar als dat bij zo'n groot festival op een plek zonder enige faciliteiten het enige kritiekpunt is, dan is dat een goed teken.)
De programmering van het festival sluit niet echt aan bij mijn muzieksmaak, maar dat maakt bij Concert at Sea weinig uit. De plek en de sfeer - heel anders dan bijvoorbeeld bij Pinkpop en vergelijkbare festivals - zorgen ervoor dat iedereen een geweldige dag (dit jaar zelfs twee) heeft. Ook een kritische journalistenblik kan daar weinig aan afdoen. Hoe je ook over bijvoorbeeld Borsato denkt, daar op die dam overtuigde hij zelfs de grootste scepticus.
Opvallend was hoe vaak in die twee dagen de naam Zeeland viel. Vrijwel elke artiest had het er op of achter het bühne over en de naam van de provincie stond prominent boven het enorme podium, om maar te onderstrepen hoezeer het festival bijdraagt aan de promotie van Zeeland.
De vraag is wel: hoe nu verder. Groter kan Concert at Sea eigenlijk niet meer (de organisatie laat al doorschemeren volgend jaar terug te gaan naar één dag) en het wordt lastig om met verrassende namen op de proppen te komen. Racoon, VanVelzen, IOS, Ilse DeLange en uiteraard mede-organisator speelden niet voor het eerst op de Brouwersdam.
Een trekker als Borsato vind je niet zo snel. Buitenlandse acts van naam zijn vrijwel onbetaalbaar. In eigen land is de keuze beperkt. Guus Meeuwis zou kunnen, Anouk ook, Kane wellicht, maar dan houdt het eigenlijk wel op. Benieuwd waar de organisatie in 2010 mee op de proppen komt.
Jan Mulder opent vanavond in de Sint Jacobspassage in Vlissingen de tijdelijke Galerie Verhagen. Er zijn zo'n veertig schilderijen te zien van Hans Verhagen, van begin jaren tachtig tot nu, zodat een mooie overzichtstentoonstelling is ontstaan. Geopend tot en met 17 juli De expositie is onderdeel van het Hans Verhagen Festival, waarmee Vlissingen de inmiddels 70-jarige dichter, beeldend kunstenaar, televisiemaker en P.C. Hooftprijs-laureaat eert. En terecht.
Morgen in de PZC een interview met Verhagen. ,,Zo’n prijs is uiteindelijk toch flauwekul allemaal", zegt hij daarin onder meer.
Een van de vier locatievoorstellingen van de komende editie van het Zeeland Nazomerfestival is de dansproductie Wiek van Boukje Schweigman. Deze ging afgelopen week op Oerol in première en reist de komende maanden langs diverse festivals in het land (speellijst). Onderstaand filmpje geeft al een aardige indruk van wat we in september kunnen verwachten in Zeeland, waar Wiek wordt opgevoerd bij de windmolens in de Koegorspolder bij Terneuzen. De bijzondere muziek van de voorstelling is geschreven door de Middelburgse componist Douwe Eisenga en is deze week op cd uitgebracht door Zefir Records.
Mooi: de tentoonstelling Land, art in de Zeeuwse Wilhelminapolder is verlengd en wel tot 12 juli. Mooi, omdat het een tentoonstelling is die het bezoeken waard is, terwijl ik me tegelijkertijd kan voorstellen dat nog niet iedereen de weg erheen heeft gevonden (zie voor kaartje en route- beschrijving onderaan dit bericht). Op het moment dat ik er kwam, was het er in elk geval buitengewoon rustig en ik begreep dat dat een gebruikelijk beeld is.
De expositie, eind april geopend door koningin Beatrix, is onderdeel van de viering van het 200-jarig bestaan van de Koninklijke Maatschap Wilhelminapolder en opgezet door CBK Zeeland. Vijf kunstenaars brengen in hofstede Hongersdijk 'de maatschappelijke, economische, politieke en culturele dimensies van het landschap' in beeld: Maartje Korstanje, Kultivator, Dirk Zoete, Eva Fiore Kovakovsky en Tue Greenfort. Niet altijd even toegankelijk, maar wel intrigerend, waarbij ik vooral weer geboeid was door het werk van Maartje Korstanje.
Ook zijn in het 'kunststation', zoals de hofstede is gedoopt, de vier schetsontwerpen te zien van een permanent land art-project in de Wilhelminapolder, waaronder het winnende voorstel van Michael Beutler.
Het is vandaag precies twee jaar geleden dat het Zeeuws Museum in Middelburg werd heropend, na ruim zeven jaar gesloten te zijn geweest en na een intensieve verbouwing.
Het resultaat blijft de gemoederen bezighouden, zeker sinds geestelijk vader Valentijn Byvanck promoveerde tot directeur van het toekomstige Nationaal Historisch Museum in Arnhem, waar hij nu onder (politieke) vuur ligt en zich moet verweren tegen verwijten zoals 'postmoderne hutspot'. Eerder kraakte het Historisch Nieuwsblad Byvancks Middelburgse erfenis. Tegelijkertijd oogstte het museum ook veel lof en prestigieuze prijzen.
Beroepshalve ben ik er de afgelopen jaren vele malen geweest en was vaak enthousiast over het museum en wat er is te zien, zeker als het gaat om de combinaties die tussen Zeeuws erfgoed en (beeldende) kunst worden gemaakt. Het summum daarvan is de huidige - bijna afgelopen - expositie van het Scandinavische duo Henrik Vibskov & Andreas Emenius, dat het hele museum mocht gebruiken om de tiendelige Fringe Projects te etaleren.
Tijdens de opbouw van de expositie ben ik in het museum geweest (zie eerdere blogpost), maar de uiteindelijke tentoonstelling had ik nog niet gezien. Tot vorige week vrijdag en ik moest concluderen dat het museum te ver is doorgeschoten.
Wat Vibskov & Emenius doen, is bijzonder en van internationale allure. Het museum beschouwt het ook als een grote eer dat hun franjeproject in Middelburg wordt voltooid, maar de vraag is wat Zeeland en de museumbezoekers er uiteindelijk mee opschieten. Wie het Zeeuws Museum bezoekt, verwacht iets over Zeeland en het Zeeuwse erfgoed te leren of iets van de provincie te ervaren - op traditionele, eigentijdse of desnoods postmoderne wijze - maar als de kunstenaars al verbindingen met Zeeland leggen, dan zijn die zo miniem dat het maar weinig mensen zal opvallen. Enige uitzondering is het fringe-wandtapijt.
Een gewaagd maar uiteindelijk weinig geslaagd experiment dus, naar mijn mening. Het museum zou toch geen tweede Vleeshal moeten willen zijn. Het zal menigeen deugd doen dat vanaf 20 juni weer 'gewonere' tentoonstellingen te zien zijn, geworteld in Zeeland, over wielrennen, zomerse mode en archeologische vondsten uit de Romeinse tijd.
Toch sloeg bij het verlaten van het museum de twijfel weer toe, toen ik een groep schoolkinderen naar buiten zag komen. Opgetogen vertelden ze hun ouders over de 'fringes'. Die komen nog wel eens een keer terug, dacht ik. En dat is ook wat waard.
De rol van feestvarken ligt hem niet en ook het tamelijk sfeerloze zaaltje in het Letterkundig Museum in Den Haag draagt weinig goeds bij aan de stemming. Desondanks was het een memorabele bijeenkomst, de uitreiking van de P.C. Hooftprijs vanmiddag aan Hans Verhagen. En vooral omdat het Verhagen was. Zeeuw natuurlijk, maar ook - als non-conformist in de Nederlandse letteren - een gewaagde keuze, die niet helemaal strookt met het wat deftige imago van de prijs. Misschien scheelt het dat onder anderen Henny Vrienten dit jaar in de jury zat. (Lees het juryrapport hier.)
Het liefst had Verhagen gezien dat de organisatie 'een paar hele goeie dichters' had uitgenodigd voor de invulling van het programma, zei hij vorige week in een interview in Vrij Nederland ('Néé, riepen ze angstig - alsof ik de Mexicaanse griep binnen wilde halen'). Het werd nu onder meer een multimediale presentatie van Hans Keller, met diverse fragmenten - en dat deed zeker de omvangrijke Zeeuwse vertegenwoordiging goed - uit de film Trap naar zee (1975), over de Leeuwentrap in Vlissingen. Lantvanbelogte heeft beelden.
Op Verhagens verzoek trad Mark Lotterman (luister) met zijn band op, vier nummers lang. Bijzondere, soms verademende muziek. Een mini-popconcert - dat was waarschijnlijk nog niet vertoond tijdens de 57 voorgaande uitreikingen van de P.C. Hooftprijs. Lotterman en Verhagen hebben in het verleden samengewerkt, zoals in het nummer Mystiek Chicago (mp3).
En Verhagen, die bleef uiteraard zichzelf. Had ook geen dankwoord. Zei alleen met zogenaamd gebroken stem dat hij 'zo ontroerd' was, om vervolgens zijn jongste gedichten voor te lezen. Als bewijs van zijn onverminderde poëtische kracht. Zoals in '(ergens anders)':
(...)
Met al mijn lyrische geneeskracht heb ik nog geen enkel wezen van het sterfbed teruggebracht
Mooi weer spelen was alles wat ik deed en mijn lievelingen gaven evengoed de geest Ooit zullen haar ogen mij hebben gezocht maar ik moet ergens anders zijn geweest
Morgen krijgt hij in het Letterkundig Museum in Den Haag de P.C. Hooftprijs uitgereikt: Hans Verhagen (Vlissingen, 1939). De VPRO besteedt dezer dagen ruim aandacht aan hem. Op het digitale themakanaal Geschiedenis 24 zijn de fraaie tv-reportages te zien die hij tot eind jaren zeventig heeft gemaakt.
De VPRO zond bovendien gisteravond laat de documentaire Archeoloog van de emotie uit, waarin Hans Verhagen terugblikt op zijn televisiecarrière. Ook legt hij - gefilmd in zowel Amsterdam als Vlissingen - verbanden tussen poëzie en televisie.
Ook als Zeeuwse mosselkweker kun je het schoppen tot de prestigieuze Kunsthal in Rotterdam, merkte ik vandaag. Een van de tentoonstellingen die er momenteel te zien is, heet Lintjesregen en omvat 58 foto's van bekende en minder bekende Nederlanders die de afgelopen jaren een koninklijke onderscheiding hebben ontvangen.
Een van hen is Wim Schot, door Hare Majesteit geëerd vanwege zijn werk als mosselkweker en tevens voor zijn bestuursactiviteiten bij atletiekvereniging Delta Sport. ,,Het was een verrassing en ik ervaar het als een hele mooie waardering voor het vele werk dat ik heb gedaan", zegt hij over het koninklijke eerbetoon. En over zijn vak: ,,Mosselkweker ben je van je wieg tot aan je graf."
Ik vond maar liefst drie exemplaren (op één naam) in de bus en hoorde ook van anderen dat ze meer dan één gids hebben ontvangen. Lijkt me weggegooid geld of zijn die extra exemplaren bedoeld om verder te verspreiden? Vaste klanten als mede-distributeur?
Steeds meer partners sluiten zich bij de theatersamenwerking aan. Nu ook: Spiegeltheater, Minithater, Zeelandia en Muziekpodium Zeeland. Dat maakt de gids steeds completer, maar doordat nog niet iedereen meedoet - boven de Westerschelde bijvoorbeeld Borsele, Reimerswaal en Tholen - word je als theaterliefhebber soms enigszins op het verkeerde been gezet. Freek de Jonge staat bijvoorbeeld met een 'unieke, experimentele voorstelling' aangekondigd voor 19 september in 't Beest in Goes. Je moet dan maar net weten dat hij een dag eerder al in De Stenge in Heinkenszand optreedt en op 12 september in Luctor et Emergo in Rilland.
Het aanbod is opnieuw groot, om niet te zeggen overweldigend. Alleen in deze gids staan al zo'n 530 voorstellingen. Tel daar nog De Spot, De Wegwijzer, Podium Reimerswaal, Borsele, Tholen, Scheldetheater, Ledeltheater en Porgy en Bess bij op, dan kom je in de buurt van de duizend. In Zeeland! Hoe meer, hoe beter, zal men zeggen, maar soms is door de bomen het bos niet meer te zien.
Er gaan weer heel veel mooie dingen gebeuren. Om maar een paar pareltjes uit de persoonlijke vijver te vissen: Philip Glass (26 september), Chi Coltrane (9 oktober), Marc Ribot's Ceramic Dog Quartet (21 oktober), Gino Vannelli (7 november), James Carter (11 november), Amanda Strydom (1 december), Ploctones (20 januari), Bill Wyman (28 januari), Faulty Towers (2-7 februari), Ravi Coltrane (24 maart), Julien Clerc (17 april).
Hoe mooi dat rijtje ook is, veel is 'wegens succes geprolongeerd'. Ribot, Vannelli (volgende week op jazzfestival in Middelburg), Carter, Wyman, Ravi Coltrane - ze komen allemaal niet voor het eerst naar Zeeland... Dat maakt de opwinding toch een stuk minder.
Nieuws vanuit de Zeeuwse hoek: de cd Wolkenatlas wordt op 13 september gepresenteerd, het Middelburgs Theater speelt in najaar Het dagboek van een kamermeisje (naar roman van Octave Mirbeau), Zeeuwse Komedie speelt in najaar Nu even wel van Maria Goos, Danny Vera presenteert later dit jaar nieuwe cd (Pink Flamingo), Koninklijke Oratoriumvereniging viert 175-jarig bestaan (21 november), Maikel Harte doet opnieuw eindejaarsshow (Stoverij, de musical), Bløf gaat wéér het theater in (14-15 januari in Middelburg) en Zeelandia komt in voorjaar 2010 met voorstelling over Mathilde Willink.
Geen verrassing vandaag bij de uitzending van de Zeeuwse Top 40. Net als de vorige jaren stond Bløf met Aan de kust op nummer 1 en troefde daarmee Surrender (Meriete) en De Lamaketta's (Kapitein Rooibos) opnieuw af.
De uitslag werd tegen vijf uur bekend, maar eerder vandaag was in het vorige week geopende pretperk Mini Mundi in Middelburg al de winnaar te horen. In miniatuurformaat, uiteraard.
Over een kleine twee weken begint de derde editie van het International Jazz Festival Middelburg. Het evenement heeft de ambitie om uit te groeien tot een van de belangrijkste jazzfestivals van Nederland, na North Sea Jazz uiteraard. Aan de programmering zal het in elk geval niet liggen, want na de succeseditie van 2008 halen Willem Kniknie en de zijnen opnieuw een aantal kleppers naar Middelburg, onder wie Dave Holland, Courtney Pine en Gino Vannelli. (Zie voor het complete programma hier).
Als tweede voorproefje op het festival - na de Noorse trompettist Nils Petter Molvaer vorige maand - trad gisteravond in de Stadsschouwburg New Cool Collective op, samen met Jules Deelder en saxofonist Ger Sax. Het was het op een na laatste concert van hun succesvolle samenwerking, die in 2007 ontstond.
Waar het concert van Molvaer menigeen wat tegenviel, pakte NCC een redelijk gevulde zaal moeiteloos in, bijna net zo indrukwekkend als twee jaar geleden toen het collectief op het Abdijplein speelde. Een zeer afwisselende set, van blues tot dampende en op Afrikaanse ritmes gestoelde jazz.
Deelder droeg voor (begeleid door de band), liet zijn favoriete muziek horen, speelde mee, maar droeg bovenal de liefde voor de jazz uit. Soms was het wat flauw (zoals in de 'AOW-calypso'), maar veel vaker indrukwekkend.
En NCC bewees haar kracht: acht topmuzikanten die vooral erg veel plezier uitstralen in het maken van muziek. Mannen zoals bandleider Benjamin Herman, de geweldige drummer Joost Kroon maar vooral gitarist en publiekslieveling Anton Goudsmit, die bij zijn solo's heerlijk tekeergaat, zoals (zie de video) in Lang Lang.
Na afloop kon iedereen alleen maar instemmen met Deelders woorden: jazz was, jazz is, jazz blijft.
Erg mooie korte film van Job 'Joppo' te Veldhuis. Museumstuk, dat onlangs in première ging in het Zeeuws Museum, is - zo tipte Running Culture vanavond - nu ook digitaal te bekijken. Het is een zeer geslaagde combinatie van jongerencultuur en museum. Prachtig hoe bijvoorbeeld de wandtapijten tot leven komen. De wijze waarop hier met cultureel erfgoed lijkt te worden omgesprongen, zal ongetwijfeld koren op de molen van de critici van het nieuwe Zeeuws Museum zijn.
Als het goed is, reikt hij vanavond in Vlissingen voor de vierde keer zijn eigen prijs uit: de Eddy Christiani Award. En wel aan Jan Akkerman. Bijzondere man toch, die Christiani. Bijna 91 inmiddels, een heer in alles, iemand die mijlenver af lijkt te staan van de rock-'n-roll, maar aan wie veel voorname hedendaagse gitaristen uit die hoek zich toch schatplichtig weten. Zoals Akkerman.
De Wereld Draait Door had gisteravond een aardig filmpje met Christiani, de eerste in Europa die - eind jaren dertig - elektrische gitaar speelde. Zijn bekende oneliner, die hij bij vrijwel elke gelegenheid debiteert, kwam ook weer voorbij: Wie zijn gunst aan de gitaar kan geven, heeft een vrind voor heel zijn leven. Een andere uit zijn repertoire is: Ik ben hoogbejaard en dunbehaard, maar nog fijnbesnaard.
Optreden zit er naar verluidt niet meer in. Daarom maar beelden van de uitreiking van vorig jaar, toen hij nog wel zijn vaste medley van hits deed. Met 'playbackgitaar', maar dat nam niemand hem kwalijk.
